Diyarbakır’da 40 yıllık kalay ustası Arslan: Artık çırak yok çünkü bakıra talep azaldı

• 2025-08-04 16:39:16

"Okumak zordu, maddi durumumuz yoktu. Eve ekmek götürebilmek için meslek öğrenmekten başka çarem yoktu," diyen Arslan, kalaycılığı bir yaşam biçimine dönüştürdüğünü belirtti. Eskiden her evde bakır kapların yaygın olarak kullanıldığını ifade eden Arslan, "Tabaklar, çorba kaseleri, bardaklar, çatal, kaşık, tepsiler, tencereler... Hepsi bakırdı. Çünkü bakır doğal bir malzeme olduğu için yemekleri hem daha lezzetli yapardı hem de hastalık üretmeyen kaplardı," dedi.

Arslan, kalaycılığın özellikle 1980’li ve 90’lı yıllarda oldukça kazançlı bir meslek olduğunu belirterek, "Sabah erkenden gelip dükkânı açar, akşama kadar yüzlerce ürünü kalaylardık. Hatta sadece dükkânla sınırlı kalmaz, seyyar olarak da dolaşıp bakır kapları kalaylardık," diye konuştu.

Kalaylama işleminin hem sağlık hem de estetik açıdan önemli olduğunu vurgulayan Arslan, şu ifadeleri kullandı:

"Bakır ürünler hava ve ateşle temas ettikçe yemeklere zararlı madde yayar. Bu yüzden düzenli olarak kalaylanmaları gerekir. Kalaylanan bir bakır ürün, 1-2 yıl boyunca yepyeni şekilde kullanılabilir. İyi bir kalaylama için önce temizlik çok önemlidir. Kum, çamur ve nişadır ile kabı temizlerim. Nişadır, kalayın bakırı tutması için en önemli maddedir."

Kalay ustası Arslan, kalaylama işleminde kalay, nişadır, kalaycı pamuğu, kıskaç ve körük kullandığını; ocağı belli bir ısıya getirdikten sonra bakırı ısıtıp kalayla kapladığını, ardından nişadır serpiştirip kalaycı pamuğuyla işlemi tamamladığını belirtti.

Teknolojinin gelişmesiyle işlerinin azaldığını dile getiren Arslan, "Artık işimiz eskisi gibi değil. Ancak hâlâ doğallığı ve nostaljiyi seven kişiler ürünlerini kalaylatmak için getiriyor. Ücretler ise ürünün motifine, büyüklüğüne ve yapısına göre değişiyor," dedi.

Mesleğini yeni nesillere aktarmak istediğini vurgulayan Kadri Arslan, "30 metrekarelik dükkânımda 40 yıldır sürdürdüğüm bu mesleği birine öğretmek ve devamını sağlamak istiyorum. Çarşı yandığında bile gelip dükkânımı açtım. Ama artık çırak yok. Çünkü bakıra talep eskisi gibi değil," diyerek sözlerini tamamladı.